-
1 везде
нареч.бөтә (бөтөн) ерҙә (урында), һәр ерҙә (урында), һәр ҡайҙавезде и всюду — һәр ерҙә, бөтә урында
-
2 местный
1. прил.урындағы, ерле2. прил.айырым урынға хас, бер урында булған, бер урынға ғына бирелгән -
3 высокопоставленный
прил.юғары дәрәжәле, ҙур урындағы, ҙур урында ултырыусы -
4 низовой
1. прил.түбәндән иҫкән, түбән ерҙәрҙә үҫкән, түбәндә булған2. прил.йылға тамағына яҡын урынлашҡан3. прил.түбәнге, башланғыс4. прил.урындағы -
5 областной
1. прил.өлкә...ы2. прил.ерле, урындағы -
6 ориентировать
1. сов., несов. кого-чтойүнәлдереү, йүнәлеш биреү, ориентирлау2. сов., несов. кого-чтов чём; перен.помочь разобратьсятөшөндөрөү, аңлатыу, йүнәлеш биреү3. сов., несов. кого-чтона кого-что; перен.поставить определённую цельйүнәлтеү, маҡсат ҡуйыу, күрһәтеү -
7 стыковой
-
8 алиби
с; нескл.; юр.алибиенәйәт эшләнгән ваҡытта ғәйепләнеүсенең енәйәт ҡылынған урында булмауы -
9 аневризм
м; мед.аневризмситтәре үҙгәреү йәки зыянланыу һөҙөмтәһендә аорта эсендә бер урында барлыҡҡа килгән киң өлөш -
10 аневризма
ж; мед.аневризмситтәре үҙгәреү йәки зыянланыу һөҙөмтәһендә аорта эсендә бер урында барлыҡҡа килгән киң өлөш -
11 ау
межд.ау, ау-ау!урманда йәки башҡа урында бер-береңә тауыш биргәндә әйтелә -
12 аудиенция
жаудиенциядәүләттә юғары урында эшләгән кешенең рәсми рәүештә ҡабул итеүе -
13 базировать
несов. что, на чёмнигеҙләү -
14 буксовать
несов.буксовать итеүтайғаҡ, батҡаҡ һ.б. урында батып, китә алмай тороу – тәгәрмәскә ҡарата -
15 верховенство
-
16 весь
I1. м; мест. ж; с вся, всёцелый, целикомбөтә, бөтөн, тотош, барлыҡ, барса, буйы (менән)2. м; мест. ж; с вся, всёбөтөнләй, тулыһынса, тотош3. м; мест. в знач. сущ. с и мн. всё и всебөтә, бөтәһе, бөтөнөһө, барыһывсе напряжённо смотрели вперёд -бөтөнөһө лә көсөргәнеп алға текләневесь в отца — атас, тас атаһы
все до одного — береһе лә ҡалмай, бөтөнөһө лә, барыһы ла
всё одно, всё едино — барыбер, бөтәһе лә бер
во всю ивановскую; по всему — күренеүенсә
при всём том; со всем тем — шуға ҡарамаҫтан
прежде всего — беренсе урында, иң мөһиме, беренсе сиратта
IIж; уст.ауыл -
17 видный
1. прил.күренеп торған2. прил.күренекле, ҙур3. прил.танылған, таныҡлы, атаҡлы, мәшһүр4. прил. разг.күрмәлекле, күркәм, зифа буйлы, матур кәүҙәле -
18 власть
1. жгосударственное управлениевласть, хакимиәт2. жправительствовласть, хөкүмәт3. ж мн. властихөкүмәт етәкселәре, хөкөм эйәләре4. жправо распоряжатьсявласть, хоҡуҡ, хаҡ5. жчегомогущество, силакөс, ҡеүәт, хакимлыҡ, өҫтөнлөкваша власть — һеҙҙең ихтыярығыҙҙа, һеҙ нисек теләйһегеҙ
в моей (твоей, его и т.д.) власти — минән (һинән, унан һ.б.) тора
во власти или под властью кого-чего — баҫым аҫтында, йоғонтоһо аҫтында
отдаться во власть кого-чего; отдаться (предаться) власти кого-чего — кемгәлер буйһоноу, кемдеңдер баҫымы аҫтында булыу
-
19 возвышение
1. скүтәреү, күтәрелеү2. сҡалҡыу урын, бейек урын, ҡалҡыулыҡ -
20 всюду
нареч.һәр ерҙә, һәр ҡайҙа, бөтә урында
См. также в других словарях:
урында — Җирле оешмаларның үзендә (югары оешмалар катнашыннан башка) мәсьәләне урында хәл итү 4. Нәрсәнең дә булса аерым өлеше, җире 5. Китапның, әдәби яки музыкаль әсәрнең, пьесаның аерым бер өлеше, өзеге 6. Кемнең дә булса берәр өлкәдә башкарган эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ориентир — Урында хәрәкәт юнәлешен билгеләргә, кирәкле җирне тиз табарга ярдәм итә торган билгеле бер әйбер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
югары — рәв. 1. Өскә, өскә таба; киресе: түбән, түбәнгә. Түргә. Үргә. Агым үренә таба, агымга каршы. Өскә, өске яки өске катка 2. Биеккә, биеклеккә таба. Чагыштырмача биегрәк 3. Биегрәк, өстәрәк 4. с. Өске, югарыгы 5. с. Гади, натураль саннар белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җирле — I. с. 1. Җиргә ия булган, чәчүлеге булган 2. Шул җирдә туып үскән; киресе: читтән килгән җирле халык, җирле кадрлар. Читтән китерелмәгән, шул урында табылган яки эшләнгән җирле чимал. Шул җир, шул урынчылык өчен хас, диалекталь җирле мәзәк 3. Ил… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тукталу — 1. Йөрешне, хәрәкәтне вакытлыча өзү; хәрәкәтсез калу 2. Эшләүдән туктау, эшләми башлау. Үз эшен, шөгылен вакытлыча өзү, бүлү 3. Чыкмый башлау, ябылу (вакытлы матбугат тур.) 4. Берәр эш эшләүдән тыелу, үз үзен тотып калу 5. Өзелү, тыну, тәмамлану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыпырдау — (ТЫПЫРДАТУ) – 1. Каты нәрсәгә, җиргә бер бер артлы төшеп, басып, сикергәләп тыпыр тыпыр иткән тавыш чыгару. Шундый тавыш чыгарып бию, йөгерү, сикергәләү. Шундый тавыш чыгарып еш еш таму 2. Берәр эш эшләргә дәртләнеп, бер урында аякларны биетеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урындагы — с. 1. Билгеле бер җиргә, өлкәгә караган, шул өлкәгә бәйләнешле урындагы оешмалар. Шул урында эшләнгән яки булган; читтән китерелмәгән. Шул урында яшәүче; җирле урындагы халык 2. Нин. б. хезмәт урынында эшләүче, штаттагы эштә эшли торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
утрак — с. Гел бер урында даими яшәүче. Бер урында гына даими тормыш алып баруга бәйләнешле и. иск. Даими яши торган урын утракларын ташлап киткәннәр. УТРАК ИТҮ – иск. Даими тору, яшәү урынына әйләндерү. УТРАК ЙОРТ – иск. Ашханә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айлау — Берәр урында бер (яки берничә) ай буена булу, тору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алиби — Берәр җинаять кылуда гаепләнүченең гаепсезлегенә төп дәлил буларак, җинаять ясалган вакытта аның башка урында булуы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
амфитеатр — 1. Борынгы грекларда һәм римлыларда: тамаша өчен түбәсе ачык корылма (анда тамашачыларның урыннары арена тирәли ярым түгәрәк яки түгәрәк ясап төзелгән) 2. Хәзерге театрда яки циркта: партер артында яки ложалар өстендәге ярым түгәрәк булып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге